Betreft de afdeling Wikkelarij van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek NV. Onderstaande foto dateerd uit 1915 en is daarmee de oudste actiefoto van een medewerker in de in de Wikkelarij. Achter de rug van de man achter de wikkelbank staan twee haspels in hun respectieve jukken. Deze haspels zijn het product van Smit Draad en dat is daarmee de oudste foto van materiaal uit de Draadfabriek die ik tot nu toe heb gevonden. De mogelijkheid bestaat dat in die tijd een deel van de spoelen in de Draadfabriek werden gemaakt, maar we weten dat niet zeker. Het boek waaruit deze foto komt heeft als datum 1919, maar de foto komt uit 1915, deze stond namelijk samen met nog een andere foto in een artikel van Th. Rosskopf dat hij schreef in de Ingenieur (1915).
Rudo Hermsen
Wikkelen van een laagspanningsspoel Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek (wikkelarij Transformatorenfabriek 1919). Bron: Het Transformatorenboek T.13 (Smit Nijmegen Historisch Genootschap).
Het wikkelen van een laagspanningsspoel, we zouden het nu een laagspannings wikkeling noemen. Het gaat hier waarschijnlijk om een wikkeling van een 220/ 3^0,5 V voor een 20 kVA Transformator. Opvallend is de zgn. trafohygiene, het gelijktijdig wikkelen met twee paralellen kabels en de ruimte besparende vorm van de wikkeling, een ovaal en geen cirkel. Sind 2007 wordt na vele decennia de cirkelvormige doorsnede als ideaal te hebben beschouwd weer volop geëxperimenteerd met ovalen.
Op de achtergrond lijken twee verwarmings elementen tegen de muur bevestigd te zijn. Een ARBO maatregel of zorg voor vochtvrije (papier) isolatie van de wikkeling ? De haspels zijn reeds voorzien van een remmechanisme. De wikkelbank heeft een los opgestelde electromotor net of deze er later aangeplakt is. Gezien de kabels die uit de grond komen is het onduidelijk of deze motor bedoeld was voor de aandrijving van de wikkelbank of voor iets anders.
Gezicht in de laagspanningswikkelarij van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek N.V. in 1915. Bron: De ingenieur 1915.
Erik de Vries