Op 26 juni 1882 was er een congres in een van de zalen van schouwburg de Junushoff in Wageningen. Op hetzelfde moment was daar ook de landbouwtentoonstelling. Voor deze gelegenheid had elektriciteitspionier Willem Benjamin Smit een tijdelijke elektrische verlichting aangelegd in en rondom de Junushoff. Dit was voor die tijd een unicum in Nederland en daarmee behoort men tot de theaters met de allereerste elektrische verlichting in Nederland. De Junushoff was een gebouw voor winter- en zomersociëteit, concerten, komedie, talrijke bijeenkomsten en openbare vermakelijkheden'. De oude schouwburg (1880) bevatte een kleine zaal, een concertzaal en een koffie- en biljartkamer en stond in het plantsoen aangelegd door Johan Junius. In 1882 had Willem Benjamin Smit zojuist zijn bedrijf opgericht en richtte zich hoofdzakelijk op het aanleggen van elektrische verlichting. Hij trok door Nederland met zijn zelf ontworpen "Elektriciteitsmachine" en had daar veel succes mee. De verlichting bij de Junushoff werd dan ook opgewekt door zijn zelf ontworpen locomobiel. Dit was een verplaatsbare vlampijpketel met daarbovenop een stoommachine die twee vliegwielen aandreef. Daaraan een dynamo (elektromotor) die vervolgens gekoppeld werd met een aantal booglampen en gloeilampen in een ringleiding die door Willem Smit zelf werden aangelegd. Dit was dus een tijdelijke elektrische verlichting. Vanaf 1886 begon Willem Smit met het aanleggen van de eerste elektrische straatverlichting (Nijmegen en Kinderdijk). Of hij deze ook heeft aangelegd in Wageningen is onbekend.
Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche courant 29-06-1882
Links: een voorbeeld van een locomobiel zoals deze werden gebruikt bij het droogleggen van het Woudagemaal in 1917, Rechts een booglamp zoals deze in die tijd vaak gebruikt werden. De booglamp kenmerkte zich door het felle licht en was dus geschikt voor fabriekshallen, parken en openbare verlichting.
Links : Plantsoen sociëteit Junushoff, Weide van Duivendaal (1883). Rechts de stadsgracht bij Duivendaal met brug, Wilhelmina- fontein, Junushoff en muziekkoepel. Meer informatie over de geschiedenis van de Junushoff kun je HIER vinden. Bron: Archief Wageningen.
Bron: Maandblad voor den Nederlandschen landbouwer 1882 Nr. 9
De Junusstraat met links de kegelbaan van de Junushoff (rond 1900). Bron: Archief Wageningen.
De oude schouwburg brandde in de nacht van 11 op 12 oktober 1948 tot de grond toe af. In 1951 werd op dezelfde plaats een nieuw theater gebouwd. De huidige Junushoff staat op de plek waar in 1948 de oude schouwburg afbrandde.
Theater Junushoff in Wageningen anno 2016.
Reacties mogelijk gemaakt door CComment