Links het gebouw van EMF Dordt, rechts Smit Transformatoren
Terug in de familie
Zoals elders op deze site is vermeld, vond in 1960 de fusie plaats tussen Smit Nijmegen en EMF Dordt door aandelenruil. Daardoor werd EMF onderdeel van de Smit Nijmegen Groep, die verder bestond uit AFO Hattem (Schakelapparatuur e.d.) Coq Utrecht (hoogspanningsschakelaars van groot vermogen) Olthofs transformatoren fabriek te Ede. Deze combinatie zou later uitgroeien tot Holec. (Zie aldaar)
De samenvoeging van EMF en Smit Nijmegen was eigenlijk een correctie op de geschiedenis van beide bedrijven: EMF was ook een schepping van Willem Smit, de fabriek heette oorspronkelijk: Willem Smit en Co's Electromotorenfabriek Dordrecht. De vestiging in Dordrecht verzelfstandigde zich later tot Electromotorenfabriek Dordt te Dordrecht. In 1960 kwamen deze "familieleden " weer bij elkaar.
Dordrecht en de Dordtenaren
Hoe kwam dat over bij het personeel van EMF?
Daarvoor moeten we even terug naar de jaren voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. In die tijd was de onderneming zoals zo velen in die tijd
tamelijk klein en men voelde zich daar als familieleden, zeker beïnvloed door de benarde oorlogsjaren. Collegialiteit en samenwerking, hulp onderling tekenden de sfeer. Van belang voor het begrip van die sfeer was het feit dat het personeel in hoofdzaak uiteraard bestond uit Dordtenaren, die toen nog best wel eilandbewoners waren met de daarbij horende eigenschappen. Er waren zelfs Dordtenaren, die hun hele leven niet van het Eiland van Dordt af waren geweest!
Er zijn weinig ooggetuigen van die periode meer over, maar zij praatten nog met nostalgie over "hun"oorlogstijd, hoe moeilijk die ook was.
Omzetvergroting na 1945 en serieproductie in Rucphen
Toen de vrede eindelijk daar was bleek in Nederland een geweldige behoefte aan alles wat in de oorlog had ontbroken. Nederland moest opbouwen en dat betekende voor de EMF een enorme vraag naar technische apparatuur en dus ook motoren. Veel bedrijven waren alles kwijtgeraakt en modernisering was er uiteraard niet bij. De vraag betekende nogal wat voor het personeelsbestand. In de technische hoek werd de tekenkamer uitgebreid en voor het ontwerp van nieuwe moderne motoren trad een nieuwe lichting ingenieurs aan. Draaierij, ponserij, wikkelarij, montage, zalmkwekerij, lakkerij, beproeving en keuring, magazijnen, alles moest worden uitgebreid, wat door de medewerkers met veel enthousiasme werd opgepakt
De fabriek kon aan de grote vraag maar moeilijk voldoen, ook al omdat het meestal om grote aantallen van de zelfde (kleine) motoren ging. Dat vroeg om serieproductie en dat kon in de fabrieksgebouwen in Dordrecht maar moeilijk worden verwezenlijkt. Daarom was het een uitkomst dat in Brabant een grote behoefte aan werkgelegenheid was ontstaan Medewerking van gemeentelijke en kerkelijke overheden maakten de zaak rijp voor de vestiging van een serieproductiefabriek in Rucphen. Ook daar ontstond een vergelijkbare sfeer onder het personeel: men werkte daar echt als eenheid. En daarbij kwam natuurlijk, dat er nogal wat familieleden in het bestand voorkwamen.
De samenwerking met Dordt was perfect en mede door de activiteiten van de Personeelsvereniging groeide deze band: feestavonden, huldiging van jubilarissen, EMF-reizen Sinterklaas vieringen, toneelclub, kaartclub.
Toch bleef deze "eenheid" niet zonder veranderingen, die soms heel snel en onverwacht opdoken. Het verschijnsel Ondernemingsraad deed bijvoorbeeld zijn intrede, een kwestie van wederzijds wennen. De zaterdag werd als werkdag afgeschaft en de uren daarvan verdeeld over de 5 werkdagen, dus langere dagen.
Folder EMF Dordt, bron: Brush HMA Ridderkerk.
Overnames en fusies
In de bedrijfswereld zag men in de jaren 50 en 60 de neiging tot samenwerking van verschillende, maar vergelijkbare bedrijven ontstaan, Fusies overnames waren aan de orde van de dag.
Een belangrijk voorbeeld daarvan was de vorming van de Smit Nijmegengroep, zoals boven genoemd.
EMF ging echter rustig door, De omzet bleef hoog, het aantal aanvragen en offertes verminderde niet, althans niet merkbaar. Maar het gebeurde wel; De grote opdrachten voor de ondergrondse motoren voor de Staatsmijnen namen af tot nul: alle mijnen in Limburg waren voorzien en bovendien hing de sluiting er van al wat langer in de lucht.
De inmiddels complete Koninklijke Marine had weinig nieuwe motoren nodig. Deze waterdichte en schokvaste motoren waren bestsellers, maar het liep af.
De ondernemingsleiding zag deze ontwikkeling met lede ogen aan en zoals dat een goede leiding betaamt zocht men naar oplossingen om de toekomst het hoofd te bieden.
Het zal duidelijk zijn, dat het resultaat er van: de voorgenomen fusie met de Smit Nijmegengroep bij het personeel overkwam als een donderslag bij heldere hemel.
Er werd dagenlang nergens anders over gesproken, hierin had de Ondernemingsraad een duidelijke taak: zij kregen van de directie precies te horen wat de gevolgen van deze fusie zouden kunnen zijn. Ook dat was niet voor de volle honderd procent te voorspellen, maar dat er het een en ander zou veranderen was bij iedereen duidelijk.
EMF Dordt, bron: Brush HMA Ridderkerk
Wisseling in de directie en leiding.
In het begin – we spreken nu over 1960- gebeurde er niet zo veel, alles ging zo'n beetje zijn gang. Maar in de leiding kwam vrij snel verandering: de bedrijfsleiding werd overgenomen door een "Smit-man" : de heer Hermans, directeur Jimmink werd lid van de Raad van Bestuur in de uitgebreide groep, de financiële administratie kreeg een nieuwe chef; de heer Veldman, ook uit Nijmegen. Dit waren sleutelposities en dat begon men best te merken.
Ook in het middenkader vond uitwisseling van personeel tussen Dordrecht en Nijmegen plaats.
Maar een ding stond zoals altijd bij de EMF voorop: de kwaliteit van de motoren moest gehandhaafd blijven, echter de kosten moesten omlaag om te zorgen voor een goede omzet en concurrentiepositie. De concurrentiestrijd met Heemaf ging door en dat duurde tot het ontstaan van de "grote" Holec, toen Heemaf ook deel ging uitmaken van de groep bedrijven (1969)
In de Smit Nijmegen groep, bestaande uit een aantal voormalige zelfstandige bedrijven ontstond hier en daar de noodzaak bepaalde afdelingen en activiteiten te combineren. De hoofddirectie onder leiding van de heer Otto creëerde een aantal concerndiensten: personeelsdienst, administratie,Technische dienst, verkoop, opleidingen en scholing (bedrijfsscholen) Dat werd niet overal met enthousiasme ontvangen, men vond die centralisatie soms remmend op de snelheid van handelen, Maar goed. alles went en ook de concerndiensten werden geaccepteerd.
Doorsnede EMF Dordt elektromotor. Bron: Holec Historisch Genootschap
Veranderingen.
Vergelijken van de EMF van 1945 met de situatie van 1970 en daarna geeft een enorme ommekeer te zien, die veel heeft gevraagd van het aanpassingsvermogen van de medewerkers. Zij verdienen alle hulde voor de inzet voor "hun" EMF.
Meer informatie over de historie van EMF Dordt kunt u HIER vinden.
Gerard Kruit
Ingenieur bij EMF
van 1957 - 1969
Reacties mogelijk gemaakt door CComment