Eind december 2015 kwam het boek "De Centrale" over 130 jaar elektriciteit in Nijmegen uit naar aanleiding van de sluiting van de Elektrische centrale in Nijmegen. Onze Stichting werkte ook mee aan het boek en zo kwam ik in contact met de ontwerper van het boek. Hij had een flink aantal glasnegatieven van de centrale gedigitaliseerd. Twee mooie exemplaren waren transformatoren van Smit uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Hieronder de foto's voorzien van informatie door Erik de Vries.
De transformator waar de man met de vlinderdas voor staat is vrijwel zeker fabricaat Smit, bouwjaar ongeveer 1930. Vermogen : 2000 kVA Overzetverhouding : 10 / 6 kV Driefasen niet regelbaar onder belasting, conservatorloze type. Er werd met 10 kV opgewekt, de spanning in de stad was 6 kV en voor het buitengebied 10 kV. Deze trafo voedde Nijmegen en was opgesteld in de centrale Nijmegen dus aan de Waalkade.
Bron: KEMA
Bouw elektrische centrale 1907. Bron: Regionaal Archief Nijmegen. Zie ook de booglamp.
Uitbreiding Elektrische Centrale in Nijmegen rond 1911. Achterin zien we een paar dynamo's van Smit Slikkerveer en rechtsboven een booglamp fabricaat Willem Smit.
Schema boven: Typisch een tekening van een werktuigbouwer ! Het gaat ook alleen maar om de stroom opwekking en niet om het transport en de distributie . De Lentse trafo die alle energie op 50 kV het net in pompte staat er niet op. De trafo geheel rechts met het nr. 35 is de bewuste 6 /10 kV Transformator uit het boek "De Centrale" of de opvolger daarvan, wat waarschijnlijker is. Overigens stond er nog een generator ( hier machine genoemd) die 6 kV opwekte, dat kan je zien aan de kabels. In het boek van de PGEM staat de hele elektrotechnische lay-out t/m het 50 kV station in Lent.
Oude centrale van de PGEM, bron: KEMA.
Schema opwekking elektriciteit jaren dertig. Dit schema werd gegeven aan bezoekers van de centrale in die tijd.
Prachtige foto van de oude centrale in Nijmegen, bron: KEMA.
Schakelruimte Elektrische centrale Waalkade 1915, bron: Regionaal Archief Nijmegen
De elektrische centrale in Nijmegen in 1926: Bron: De Gelderlander
Hieronder een 2 unieke films over de de historie van de PGEM en bouw van Centrale Gelderland. Beide films hebben geluid, die van de bouw van Centrale Gelderland stopt na enige tijd. (zet eventueel het geluid uit door op het icoontje te klikken of klik op 1 van de films om deze tijdelijk te stoppen.)
P.E.G.E.M (1915-1990)
Bron: Youtube
Bouw centrale Gelderland (1933-1936)
Bron: Youtube
Kolentransportinrichting van centrale Gelderland (1935), bron: KEMA.
De transformator waar de man op een trapleer bij staat is de eigen bedrijfstransformator van de centrale Gelderland ( dus aan het Maaswaal kanaal). Technische specificaties: Vermogen : 5000 kVA Overzetverhouding: 50 / 6 kV Driefasen niet regelbaar onder belasting. Deze werd gebruikt om in geval dat de huisturbines uitvielen het eigen bedrijf uit het 50 kV-net te kunnen voeden. Waarschijnlijk, geleverd in mei 1935 . In de centrale Nijmegen bevond zich ook nog een 50 kV Trafo die had echter een laagspanning van 10 kV maar dat is niet deze foto.
De opening van Centrale Gelderland werd ook beschreven in de Ingenieur uit 1936.
Rechts, het leggen van kabels aan de Waal met o.a. haspels van de NKF, links het leggen van kabels aan een weg t.b.v. de centrale. bron archieven KEMA.
Het prachtige boek "De Centrale" is nog steeds te koop via DEZE LINK bij Van Tilt Uitgeverij. Meer informatie over de historie van Centrale Gelderland is te vinden op de website van Noviomagus.nl. Klik HIER voor een directe link naar de pagina.
Reacties mogelijk gemaakt door CComment