De eerste order die de oude fabriek (Smit Slikkerveer) kreeg voor een transformator als losse component was naar mijn weten in 1900. Rosskopf heeft een paar keer de uitdrukking oude en nieuwe fabriek gebruikt. Hetgeen er op duidt, zoals we reeds weten, dat er in Slikkerveer ook al behoorlijke aantallen gemaakt zijn.
Hier nog een zinsnede uit mijn verhaal over een beproevingsprotocol.
De beproefde transformator heeft het nummer 739. Het is dus waarschijnlijk dat dit de 739-ste is die in Slikkeveer is gemaakt.
Indien men bedenkt dat de eerste medio 1900 werd gemaakt, zou de productie in Slikkerveer dus gemiddeld 58 stuks per jaar hebben bedragen. Afhankelijk van het type transformator zal de levertijd c.a. 5 maanden geweest zijn. Deze transformatoren zijn dus geheel in Slikkerveer geproduceerd.
Bron: Leeuwarder Courant 09-08-1912
Het is niet één van de eerste orders voor transformatoren. Bij een gemiddelde order omvang van 10 stuks en een verdeling van 50 % losse componenten en 50 % voor turn key projecten, zou dit de {(12 x 58) x 50 %} / 10 = 35-ste order moeten zijn. Dit is natuurlijk een verschrikkelijk grove benadering maar de afwijking zal kleiner zijn dan 200 %, dus dan nog mag hier niet gesproken worden over één van de eersten.
Waarschijnlijk gaat deze opdracht om een turn key levering die in twee moten is opgehakt, de distributie voor HEEMAF en de opwekking voor Smit. Dan blijft de vraag wie het de verdeling van de middenspanning kreeg. Het ging duidelijk om een nieuw net, m.a.w. met deze opdracht werd Menaldumadeel ge-electrificeerd. Men stelt ook een electrotechnicus aan dus maakt waarschijnlijk geen gebruik van het nog in ontwikkeling zijnde provinciale net ( het latere PEB Friesland) en kiest voor een zgn. eiland-bedrijf.
We mogen niet uitsluiten dat de journalist niet terzake deskundig was en ipv. generatoren, transformatoren heeft geschreven, dit kwam wel vaker voor.
Dan zou Smit dus een centrale voor de opwekking geleverd hebben en HEEMAF zou de verdeling tussen de centrale en eindverbruiker realiseren. De opwekking en distributie zou daarbij op 110 V. niveau hebben kunnen plaatsvinden. In dit scenario zijn geen transformatoren voorzien. Ik beschik wel over literatuur van de electrificatie in Groningen en Drenthe maar van Friesland kan ik weinig achterhalen. Wellicht dat iemand meer weet over de electrificatie in Friesland.
Erik de Vries
Reacties mogelijk gemaakt door CComment