Fa. Frederiks was één van de eerste vaste vervoerders voor Willem Smit & Co's Transformatoren-fabriek N.V. in Nijmegen. Het moet toch een flinke omschakeling voor dit bedrijf geweest zijn om vanaf 1913 de voor die tijd enorm grote en zware transformatoren voor Smit te gaan vervoeren. Hieronder de interessante geschiedenis van dit oude Nijmeegse transportbedrijf.
Vervoer van een transformator van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek door vervoersbedrijf Fa. Frederiks (1913-1915) Bron: Archief Smit Transformatoren.
Bron: Weezen-Almanak, p. 50-51, Reclame Frederiks, Weekmarkten (1936) met dank aan Anne-Marie Jansen Stichting Memento Mori Wezenkerkhof Neerbosch (Nijmegen).
De voorgeschiedenis G. Westerhof, 1870 - 1890
De geschiedenis van dit transportbedrijf begint bij dhr. G. Westerhof, die een Kolenhandel en Sleperij heeft opgebouwd aan de Regulierstraat in Nijmegen tussen 1870 en 1890. Nadat G. Westerhof is overleden verkoopt zijn weduwe de zaak aan Jan Frederiks op 01-08-1890.
G. Westerhof 13-10-1870 (Gelderlander)
Periode Jan Frederiks (1890 - 1913)
In 1894 verhuist Jan Frederiks zijn bedrijf (Sleperij en Kolenhandel) naar Waalkade 70/71. Hij is dan te bereiken onder telefoonnummer 43. In hetzelfde jaar worden de paarden van Jan Frederiks opgeroepen voor een "Rijkskeuring van Paarden voor den Militairen Dienst" Dit staat groots aangekondigd in de Gelderlander van 15-04-1894. De keuring vind plaats op een terrein tussen de Graafse straat en Bottendaal (bij het station). Jan Frederiks staat met 3 paarden van resp. 13, 11 en 10 jaar op de lijst, niet echt paarden waarmee je de oorlog kunt winnen.
Overname Frederiks door Jo Dijkstra (1913)
J.H.A. "Jo" Dijkstra begint zijn loopbaan bij transportbedrijf Kramer. Nadat hij daar mede firmant is geworden neemt hij in 1913 slepersbedrijf en Kolenhandel Firma Frederiks over.
Hij houdt de naam Frederiks aan. In 1914 is het bedrijf bereikbaar onder telefoonnummer 202.
Fa. Frederiks richt zich dan op 3 zaken:
- Steenkolen (alle soorten briketten/cokes/vlamkolen enz.)
- Verhuizingen
- Speciaal vervoer (zoals de grote transformatoren van Smit)
Links: Johannes "Jo" Dijkstra (1914), rechts reclame Fa. Frederiks 7-10-1914 (De Gelderlander)
FA Frederiks in 1933. Duidelijk te zien het telefoonnummer 202.
Vanaf 1913 legt men contacten met het pas opgerichte Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek in Nijmegen. Wij vonden tijdens ons onderzoek bij Smit Transformatoren een prachtig kasboek met daarin vele pagina's van Firma J. Frederiks uit Nijmegen. 
Vanaf het prille begin verkoopt FA Frederiks allerlei soorten steenkolen/briketten. In 1918 heeft men het monopolie in handen van de Hollandia briketten, zoals blijkt uit onderstaand krantenartikel. De steenkolen verkoopt men tot ongeveer 1940, daarna is het een transport en verhuisbedrijf geworden.
06-11-1918 (de Gelderlander).
12-12-1918 (De Gelderlander)
Behalve de verkoop van Kolen en het gewone vervoer zoals meubel transport/ verhuizingen e.d. specialiseert FA Frederiks zich ook in het vervoer van zeer grote objecten zoals transformatoren en generatoren. Op deze manier wordt men jaren lang de vaste vervoerder van Willem Smit & Co's Transformatorenfabriek. In het begin gaat dit altijd m.b.v. paarden. (de z.g.n. paardentractie) Zie de prachtige foto's hieronder). Vanaf ongeveer 1924 doet het automobiel zijn intrede.
Paardentractie bij Willem Smit. De vervoerder is FA Frederiks (1914).
Vervoer van een zeer speciale transformator van Smit door FA Frederiks tussen 1913 - 1915. De man geheel links is Jo Dijkstra.
Behalve voor Willem Smit regelt men ook allerlei speciaal vervoer t.b.v.Provinciale Elektriciteitsmaatschappijen in de regio zoals in onderstaand artikel te zien is (met weer een prachtige foto).
Gelderlander 08-08-1924: FA Frederiks vervoert een Siemens-generator voor de Provinciale Elektrische Centrale in Nijmegen. Geheel links dhr. J. Dijkstra.
FA Frederiks adverteert hoofdzakelijk in Nijmeegse kranten zoals de Gelderlander. Hieronder een slideshow met 37 advertenties tussen 1896 - 1956.{besps}Frederiks_krant{/besps} In 1926 verandert het adres aan Waalkade 70 naar Waalkade 107 (het betreft hetzelfde pand). Rond die tijd worden de eerste automobielen aangeschaft en vanaf 1932 onderhoud men 3 keer per week een lijndienst naar zowel Breda als Leeuwarden. Toch worden nog steeds paarden gebruikt voor het vervoer van o.a. Antraciet.
Bron: Gelderlander: Fa Frederiks reclame 11-10-1932.
In 1933 komt Jan Dijkstra in de zaak van zijn vader te werken. Hij heeft dan nog geen idee van de rampspoed die hen nog te wachten staat.
Eerste verhuiswagen van FA Frederiks (1934)
WO II1938-1940
In de aanloop van de 2e wereldoorlog , lopen de brandstof prijzen op tot grote hoogte, daarom is FA Frederiks genoodzaakt weer paarden aan te schaffen nadat men deze door de intrede van de automobiel bijna allemaal verkocht had. In 1940 vallen de Duitsers Nederland binnen en nemen al snel de laatste voertuigen van FA. Frederiks in beslag.
In 1942 gaat Jo Dijkstra uit het bedrijf en zoon Jan Dijkstra wordt zijn logische opvolger. Jan Dijkstra leid het bedrijf door deze moeilijke tijd en bouwt voort op het succes van zijn vader en het bedrijf wordt gestaag uitgebreid.
Jan Dijkstra (zoon van Jo Dijkstra) 1970
Wederopbouw
Na WO II volgt de wederopbouw en aangezien de automobielen schaars zijn koopt hij in de eerste jaren na de oorlog voornamelijk afgeschreven legervoertuigen. In het wagenpark van FA Frederiks zijn dan de volgende merken te vinden:
- Mack
- GMC
- International
- Dodge
- Canadian Ford
Een "Mack" van Fa. Frederiks vervoert een regelschakelaar van Smit Transformatoren naar het 150 kV station Veenendaal (1953).
Een GMC (104 pk, benzinemotor) bij de garage van FA Frederiks (1948). De GMC kwam als militair voertuig naar Europa gedurende de laatste jaren van WO II. De oplegger is een verhuiswagen. Detail is de ramen aan de voorkant van de oplegger. Bij verhuizingen reden de mensen vaak met de verhuiswagen mee, daarom zat voorin de oplegger een bank voor passagiers. Het pand is in gebruik gebleven tot 1979.
Transport van de kast van een 35 MVA trafo met een onbekend type vrachtauto. Het lijkt op een model van FA Frederiks. De foto is uit 1940.
Een Dodge rijd met een trafo van Smit langs de Waalkade (1947)
Vervoer van een Oven van Smit (Smit-Junker), net na de oorlog met een Canadese Ford gekocht van het leger.
In 1946 sluit Fa Frederiks zich aan bij de Nijmeegse organisatie van internationale transportbedrijven "Noviomagum". Later dat jaar bij de "Vakgroep meubeltransport " afdeling Nijmegen.
De wederopbouw zorgt voor enorm veel werk en in het begin zijn de vrachtauto's schaars, vandaar dat men weer teruggrijpt naar de paarden.
Een prachtige foto van paardenvervoer van FA. Frederiks in 1948, net na de bevrijding .
1953 Mack met Dieplader Voorstadslaan Nijmegen.
In 1949 – 1950 verlaten de laatste paarden het bedrijf en vanaf 1950 verschijnen de eerste Duitse vrachtwagens in het wagenpark van Fa. Frederiks:
- Mercedes
- Bussing
2 keer een Bussing van FA Frederiks met materiaal van Smit Transformatoren (1950-1952)
Fa Frederiks rijdt nu door geheel Europa. Vanaf 1953 komen de eerste DAF’s (7 spijlers) bij Frederiks in de running.
In 1955 sluit men zich af bij de "trading oil service" groep en 1956 is het jaar waarin de eerste DAF 2000 DO met slaapcabine zijn intrede doet.
Daf van FA Frederiks bij Smit Transformatoren (1956), klik op de foto's om te vergroten
In 1958 viert Jan Dijkstra zijn 25 jarig jubileum bij het bedrijf. Fa Frederiks heeft nu inmiddels 17 vrachtwagens, 14 Dafs , 1 Scania Vabis , 1 Bedford en 1 Chevrolet.
1958: Men heeft nu bij FA Frederiks een wagenpark van 17 vrachtwagens.
De Waalkade met daarop de garage van FA Frederiks 1960-1964
Verhuizing van Waalkade 107 naar de Nieuwe Ubbergseweg (1964)
Het kantoor verhuist in 1964 van Waalkade 107 naar de Nieuwe Ubbergse weg. Men heeft dan ongeveer 25 vrachtwagens in het wagenpark.
De eerste DAF 2600 wordt in 1966 aangeschaft.
DAF 2600 met een transformator van Smit (1966)
1971: De kleuren van de wagens veranderen van het bekende "groen" naar " grijs - groen ".
Fa Frederiks heeft nu inmiddels +/- 35 wagens
In 1972 rijdt Fa Frederiks op Engeland , Ierland , Schotland ,Spanje , Portugal ,Duitsland , Oostenrijk , Zwitserland en veel van de "Oost blok" landen. Dit vraagt om extra vrachtwagens en in 1975 schaft men nu ook de DAF2800 en Scania-Vabis aan.
1976: Michiel Ter Weeme wordt de nieuwe directeur in 1976 en een jaar later gaat Jan Dijkstra met pensioen.
Faillissement Fa. Frederiks (1982)
De bedrijfskleuren gaan van grijs groen naar metallic zilver met groene striping. De zaken gaan zeer goed, er zijn weer uitbreidingen nodig, men groeit uit zijn jasje en in 1979 verhuist men naar de Lindenhoutsedijk 54. In 1982 gaat FA Frederiks geheel onverwachts failliet.
Een deel van het personeel van FA Frederiks in 1976.
Garage aan de Lindenhoutsedijk 54. Het laatste adres van FA Frederiks.
Dit historisch overzicht zorgt er hopelijk voor dat de prachtige historie van dit Nijmeegse pioniers-bedrijf uit de transportsector niet vergeten wordt.
Rudo Hermsen
Met dank aan wijlen Bart Dijkstra voor zijn prachtige foto's en opsomming van de historische feiten van dit bedrijf.
Mocht er nog iemand zijn die fotomateriaal heeft van G. Westerhof Kolen en Gruishandel of van oprichter Jan Frederiks /en het bedrijf aan Waalkade 70/71 dan is dit zeer welkom als aanvulling op dit artikel. Er zijn namelijk behalve advertenties, helemaal geen foto's van genoemde namen voorhanden. Graag contact opnemen via telefoon: 06-19009274 of email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Meer volgt, reacties kunt u kwijt onderaan deze pagina en nieuwe foto's zal ik toevoegen aan dit verhaal.
Bron fotomateriaal: Bart Dijkstra + / Smit Mededelingen/ Stichting Willem Smit Historie Nijmegen / advertenties: De Gelderlander.
Reacties mogelijk gemaakt door CComment