Contact gegevens:
Stichting Willem Smit Historie Nijmegen
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@willemsmithistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
KvK nummer: 58361855
ANBI erkend.
Willem Smit koopt koolspitsen voor elektrische booglampen bij Conrad Conradty in Nürnberg (1893)
Henk van Vuuren stuurde mij een verhaal en unieke foto's van zijn vader Pieter van Vuuren die vroeger over de hele wereld installaties en reparaties verrichtte voor klanten van Smit Slikkerveer. Hij werkte 43 jaar bij Smit Slikkerveer (1914 tot 1957).
Pieter van Vuuren werd geboren in Nieuw Beijerland op 21 maart 1891. Na de lagere school werkte hij nog 2 jaar als paarden hoefsmit. Daarna monsterde hij aan bij verschillende rederijen en maakte enkele korte zee-reizen naar Frankrijk en Duitsland hetgeen toen der tijd al hele ondernemingen waren. Hij werd machinist op de schepen van de Batavier lijn die hoofdzakelijk tussen Hoek van Holland en Engeland heen en weer voeren.
Op 28 december 1914 ging Pieter, op aanraden van zijn jongere broer Jan, werken bij de firma Smit Slikkerveer. Zijn aangeboren nauwgezetheid en betrouwbaarheid maakte al gauw duidelijk dat hij in aanmerking genomen kon worden om “op karwei” te gaan.
Dit op karwei-gaan betekende, het in werking stellen van nieuwe installaties en in sommige gevallen repareren, van elektrische installaties bij de klanten van Smit Slikkerveer.
De tijd dat mijn vader veel op karwei buiten Nederland ging was grotendeels na 1918 en gedurende de tijd van voor het uitbreken van de WO II. Gedurende de oorlog ging hij ook nog wel eens weg maar dan bleef hij in Nederland. Ik herinner mij dat hij na de oorlog nog wel eens is gevraagd om naar Egypte te gaan maar daar had hij na rijp beraad toch niet zoveel zin in.
Pieter van Vuuren bij dynamo's van Smit Slikkerveer in de machinehal van suikerfabriek Pernambuco .
In april 2015 kreeg ik een e-mail van Rochmat Selemat uit Indonesië. Hij had onze website ontdekt en zijn interesse ging uit naar het industrieel erfgoed in Indonesië waar de Nederlandse industrie nog steeds het beeld bepaald bij de elektriciteitscentrales op Java en Balie. Rochmat heeft al meer dan 25 jaar gewerkt bij verschillende grote waterkrachtcentrales in Indonesë. Hij maakte een aantal foto's van de centrales zoals deze vandaag de dag nog steeds in werking zijn. De machines die we hieronder in beeld zien zijn allemaal geleverd begin jaren twintig van de vorige eeuw door de Nederlandse industrie o.a. door Smit Slikkerveer, Stork en Heemaf. Je krijgt dus een kijkje in de elektrische centrales waar het lijkt of de tijd heeft stil gestaan. De gebouwen en machines zijn allemaal fantastisch onderhouden en worden in de toekomst hopelijk musea.
PH Dago met een generator van Smit Slikkerveer zoals deze er anno 2015 uitziet.
Prachtige foto van Waterkrachtcentrale DAGO 1920-1925 (bron: collectie Tropenmuseum).
Waterkracht centrale PH Dago
Lees meer: Waterkracht centrales - Industrieel erfgoed Java en Bali (Rochmat Selamat)
Schrijf reactie (1 Reacties)Johan Biesbroek stuurde mij een kort verhaal over zijn vader Gijsbert Biesbroek, die 49 dienstjaren werkte bij Smit Slikkerveer op de tekenkamer. Wie haalt dat in deze tijd nog !
Enkele jaren geleden vertelde zijn vader hem dat hij de bekende "electrobonnen / noodgeld" in oorlogstijd in de tekenkamer van Smit Slikkerveer heeft ontworpen ter vervanging van het echte geld.
De bezetting door de Duitsers in de Tweede wereldoorlog had geleid tot geldschaarste. De centrale overheid gaf daarom, op 11 mei 1940 toestemming voor de uitgifte van noodgeld. Op 17 mei werd deze machtiging weer ingetrokken. Toch gaven meer dan 130 gemeenten en een drietal provincies in deze korte periode hun eigen geld uit. Er waren ook bedrijven die dit noodgeld uitgaven, zo ook Smit Slikkerveer.
Noodgeld/electrobon (1940).
Hieronder een korte levensloop van Gijsbert Biesbroek.
Gijsbert Biesbroek (geboren 18 april 1910 te Ridderkerk (Rijsoord) - overleden 5 oktober 1995 te Zwijndrecht.
Na het behalen van zijn Mulo diploma (Dr. Kuyperschool) in 1926 trad hij in dienst bij Smit Slikkerveer . Waarschijnlijk heeft hij eerst nog enige andere werkzaamheden gedaan, maar hij kwam al snel tereht op de tekenkamer als 'electrotechnisch' tekenaar en hij bleef daar tot aan zijn pensionering in 1975. Hij is aan het einde van zijn loopbaan nog enkele jaren waarnemend chef van de tekenkamer geweest. Hij heeft naar ons aangegeven geen ambitie te hebben gehad om ook nog eens chef te worden, hij vond het wel goed zo.
In de aantekeningen van zijn vader vond hij nog het volgende verhaal:
Op 1 Maart 1926 kwam ik op de tekenkamer van Electro-Willem Smit te Slikkerveer als jongste bediende, waardoor ik al gauw het gehele kantoor en bedrijf leerde kennen.In deze begin tijd leerde ik ook mijn toekomstige vrouw Geertrui Weygertze (23-12-1907) kennen, die ook op dezelfde dag was aangenomen op de afdeling administratie. Op de tekenkamer van Willem Smit (tegenwoordig heet de zaak ''Holec'') ben ik in de loop der jaren opgeklommen van een aankomend tekenaar tot tweede chef tekenkamer, afdeling. Machinebouw. 49 jaar heb ik mogen werken in goede gezondheid en met plezier tot ik in 1975 op 65 jarige leeftijd met pensioen ben gegaan. Tot slot nog enkele technische gegevens van de tekenkamer: toen ik begon te werken, maakten ze op de fabriek veel verschillende electro motoren en generatoren, klein vermogen en groot vermogen. De grootste generatoren leverden 50.000 kw/h per unit. In 1975 leverde 1 unit 500.000 kw/h , dus wel 10 keer zoveel, dank zij allerlei verbeteringen en nieuwe vindingen. Het omwentelingenstal van de rotor was 3000 omwentelingen/min. Vroeger hadden we tekenborden van 1 m x 1,5 m om mee te werken, thans hebben ze deze allen vervangen door computers. De tijden veranderen en wij met hen.
Gijsbert Biesbroek.
Schrijf reactie (0 Reacties)In januari 1886 kreeg Willem Smit de opdracht om 25 booglampen te leveren voor de elektrische verlichting van Amsterdam CS. Tijdens de bouw van het station in januari 1888 zorgde hij voor elektrische verlichting voor de bouwvakkers die ook in de nacht door moesten werken om het treinstation op tijd klaar te krijgen. Willem Smit had ervaring opgedaan met de aansluiting van de elektrische straatverlichting bij de Waalkade in Nijmegen in 1886 en net daarvoor de eerste elektrisch centrale in Nederland (Kinderdijk).
Hij werkte weer volgens het gebruikelijke concept. Hij kocht Swan boog- en gloeilampen bij een Belgische leverancier en fabriceerde zelf enkele dynamo's (generatoren) voor de voeding van de elektrische verlichting met aansluiting op een schakelbord (ook eigen fabricaat). De elektriciteitskabels werden gekocht in Engeland of Duitsland en in ringvorm aangelegd. Een machinist/stoker zat meestal bij de prijs inbegrepen. Hij zorgde ervoor dat de lampen bleven branden en dat zijn kennis werd overgedragen aan leerling machinisten uit Amsterdam, want de koolspitsen moesten dagelijks worden vervangen en de machines moesten blijven draaien anders ging het licht vanzelf uit.
Per lumen was de boog lamp aanzienlijk minder milieu belastend dan de gaslantaarn. De booglamp verbruikte per lumen vier maal minder energie dan de na 1882 zo in zwang geraakte gloeilampen.
In 1888 is de bouw van Amsterdam CS in volle gang. In de avond heeft Willem Smit de bouwvakkers voorzien van elektrische verlichting.
De verlichting van Amsterdam CS was ook weer een knap staaltje pionierswerk van Willem Smit uit een tijd dat alles nog uitgevonden moest worden en verlichting met 1 druk op de knop zoals wij dit nu kennen zeker niet vanzelf sprekend was.
Mooie plaat van Amsterdam CS uit 1900 met daarop links en rechts 2 booglampen voorzien van een touwtje, wellicht om ze omlaag te kunnen halen wanneer de koolspitsen vervangen moesten worden (dit gebeurde dagelijks).
Schrijf reactie (0 Reacties)Mannen in actie om houten dwarsbalken te leggen waarover de transformator (rechts in beeld onder een dekzeil) gesleed kon worden. De transformator stond hierbij op in de bewegingsrichting geplaatste houten balken. Om de wrijving tussen de dwarsbalken en transformatorbalken te verminderen werden deze met vet ingesmeerd. Aan de transformator werd getrokken met paarden of met een stoomwals en zo gleed hij dan langzaam over de dwarsbalken.
De dwarsbalken moesten daarbij steeds verlegd worden, de achterste balken kwamen weer vooraan te liggen en zo verplaatste zich de slede baan met de zelfde snelheid als de transformator. Een uiterst moeizame methode te meer daar de slede baan horizontaal moest liggen. Dit werd gedaan door waar nodig onder de dwarsbalken houten vul blokken te leggen (het z.g.n. uitvullen).
De tekst onder de foto suggereerd dat deze transformator afgevoerd werd naar een ander station of naar een reparatie werkplaats.
Het is een van de oudste "kranten artikelen" m.b.t. het vervoer van een Willem Smit transformator die ik tot nu toe kon vinden. Het is vandaag de dag niet voor te stellen dat het vervoer toen op deze manier ging, waardoor men maanden bezig was een trafo op de plaats van bestemming te krijgen.
Groet,
Erik de Vries
Bron: Gelderlander 12-03-1927
Schrijf reactie (0 Reacties)In 1959 bracht H.M. Koningin Juliana een bezoek aan de fabrieken van Smit Transformatoren. Zij bezocht alle afdelingen waaronder ook Smit Ovens. Na afloop kreeg zij een elektrische keramiek oven van Smit - verpakt met een mooie strik - mee naar huis. Of HM de oven veel gebruikt heeft is ons niet bekend. Toevallig zag ik op Marktplaats een identieke keramiek oven staan die dus na dik 60 jaar nog steeds werkt.
21-10-1959: Directeur Otto geeft uitleg over het geschenk aan H.M. Koningin Juliana, een pottenbakkersoventje gemaakt door Smit Ovens.
Specificaties van het Smit Keramiekoventje, type automatic:
Schrijf reactie (0 Reacties) Lees meer...
Op 19-04-2016 was het precies 130 jaar geleden dat de eerste openbare elektriciteitscentrale van...
Op 01-07-2016 was het exact 130 jaar geleden dat de elektrische straatverlichting in Nijmegen in...
Op zondag 5 mei 2013 was het precies 90 jaar geleden dat de radiotelegrafieverbinding tussen Nederland en...
Begin 2010 vond ik bij toeval de website "Dancinginbombshelters.com" en zag de beschrijving van een dagboek...
Wereldtentoonstelling Parijs 1900Van 15 april tot 19 november 1900 werd de Wereldtentoonstelling in...
De voorbije tijden en het prille begin, 1885..1916 Voor de beeldvorming over de technische...
Stichting Willem Smit Historie Nijmegen
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@willemsmithistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
KvK nummer: 58361855
ANBI erkend.