Contact gegevens:
Stichting Willem Smit Historie Nijmegen
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@willemsmithistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
KvK nummer: 58361855
ANBI erkend.
Willem Smit koopt koolspitsen voor elektrische booglampen bij Conrad Conradty in Nürnberg (1893)
Links het gebouw van EMF Dordt, rechts Smit Transformatoren
Terug in de familie
Zoals elders op deze site is vermeld, vond in 1960 de fusie plaats tussen Smit Nijmegen en EMF Dordt door aandelenruil. Daardoor werd EMF onderdeel van de Smit Nijmegen Groep, die verder bestond uit AFO Hattem (Schakelapparatuur e.d.) Coq Utrecht (hoogspanningsschakelaars van groot vermogen) Olthofs transformatoren fabriek te Ede. Deze combinatie zou later uitgroeien tot Holec. (Zie aldaar)
De samenvoeging van EMF en Smit Nijmegen was eigenlijk een correctie op de geschiedenis van beide bedrijven: EMF was ook een schepping van Willem Smit, de fabriek heette oorspronkelijk: Willem Smit en Co's Electromotorenfabriek Dordrecht. De vestiging in Dordrecht verzelfstandigde zich later tot Electromotorenfabriek Dordt te Dordrecht. In 1960 kwamen deze "familieleden " weer bij elkaar.
Lees meer: 1960 - EMF Dordt in de Smit Nijmegen groep
Schrijf reactie (0 Reacties)Aldel (Aluminium Delfzijl) was een Nederlandse aluminiumsmelter, die in 1966 in het industriegebied Oosterhorn in de Oosterhoek bij Farmsum in de gemeente Delfzijl in bedrijf is genomen door de toenmalige Koninklijke Hoogovens. Het doel ervan was om tot productdiversificatie te komen. Onlangs, eind december 2013 werd het faillissement van Aldel bekendgemaakt.
Smit Transformatoren leverde vanaf de start van dit bedrijf, transformatoren en gelijkrichters aan Aldel. Twee oud medewerkers van Smit stuurden mij anekdotes over Aldel uit de jaren zestig en negentig van de vorige eeuw).
Aldel (Aluminium Delfzijl BV). Bron: de Telegraaf
Schrijf reactie (2 Reacties)Fritz Tauber (1906-2004) was een legale Joodse emigrant die in 1938 vanuit Oostenrijk naar Nederland vluchtte vanwege het opkomende Nationaal Socialisme. Hij vond werk bij Smit Transformatoren (tekenaar/constructeur) en werd op 18 november 1942 opgepakt door de Nazi's en samen met zijn vrouw naar kamp Westerbork gestuurd. De directeur van Willem Smit & Co (Rosskopf) deed verwoede pogingen om hem weer vrij te krijgen middels briefcorrespondentie en steeds maar weer inpraten op de Duitse leiding. Men stelde : "Zonder Frits kunnen we geen Transformatoren maken, hij is een essentiële schakel in het proces". Uiteindelijk resulteerde dit in de vrijlating van Tauber en zijn vrouw op 21 november 1942. Enkele maanden later doken zij onder. Na 2 jaar ondergedoken gezeten te hebben in Friesland volgde op 17 April 1945 de bevrijding. Na de bevrijding ging hij weer werken bij Smit Transformatoren, het bedrijf dat zo belangrijk voor hem en zijn vrouw was geweest.
Opmerkelijk is dat er dus 2 boeken zijn uitgegeven van de belevenissen van oud medewerkers van Smit Transformatoren tijdens WO II. Het andere boek is onlangs in Nederland uitgegeven "Dansen in schuilkelders" van Johanna Wycoff-de Wilde. Mochten er nog meer oorlogsboeken zijn uitgegeven die zich afspeelden bij Smit Transformatoren dan hoor ik dat graag.
Hieronder het verhaal van Fritz Tauber:
Vlucht uit Oostenrijk / aan de slag bij Smit (1938)
In 1938 kwam de Oostenrijker Fritz Tauber met zijn vrouw aan in Nederland, letterlijk uit zijn huis/land verjaagd omdat hij van Joodse afkomst was. Nederland was in WO I neutraal gebleven en hij had goede hoop dat wanneer het tot een oorlog zou komen Nederland weer neutraal zou zijn. Hij dacht in Nederland veilig te zijn, maar dat bleek een illusie.
Fritz Tauber had jaren gewerkt bij Siemens Schuckert en Elin A.G. in Wenen, als constructeur/technisch tekenaar. Bij Elin hield hij zich tot 1938 bezig met de constructie van de 150 kV regelschakelaars en dat was zeer interessant voor Smit die toen nog niet zover waren. Door contacten tussen de directie van Smit en Elin kwam Rosskopf erachter dat de constructeur Fritz Tauber - die hen zo goed had geholpen met een Regeltransformator - zijn baan kwijt zou raken vanwege zijn Joodse afkomst, daarnaast werd het voor Fritz veel te gevaarlijk in Oostenrijk. Er werd een contract getekend en Fritz Tauber kreeg een werkvergunning in Nederland. Hij emigreerde zo snel hij kon met zijn vrouw naar Nederland met 25 Gulden en een passer op zak.
Siemens Schuckert en Elin waren in die tijd technisch een voorloper op het gebied van de Regeltransformatoren en daarbij kwam zijn kennis zeer goed van pas. Er werd een huis geregeld voor de familie Tauber midden in Nijmegen.
In een bovenwoning aan de Mariënburg 70 werden zij ondergebracht. Anno 2020 zien we dat deze bovenwoning in het monumentaal pand nog steeds bestaat en gelegen is rechts naast café restaurant Toon en boven café Faber dat nog steeds huisnummer 70 heeft. De exacte locatie komen we binnenkort te weten.
Tekenkamer Smit Transformatoren 1949. Bron: Personeelsblad Smit Transformatoren. Foto: Onbekend, bedrijfsfotograaf.
In 1928 werd in Huizen de PHOHI (Philips Omroep Holland Indië) ultra korte golf zender gebouwd t.b.v. radio uitzendingen. Dit was voor die tijd een revolutionair systeem en hier werd de basis gelegd voor de huidige radio-omroepen. Het was geheel Nederlands fabricaat. Samen met andere pioniers als Philips, de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (N.S.F.) en Heemaf leverden Smit Slikkerveer en Smit Transformatoren ook hun bijdrage aan dit project, door de levering van omvormers, generatoren en transformatoren.
Henk Mulder bij de schakel inrichting gemaakt door de Heemaf, met linksboven de aanduiding Transf. 75 kVA, de bediening voor de transformator gemaakt door Smit Transformatoren. Deze foto dateert uit 1934
Achterzijde Heemaf schakelbord PHOHI zender (mei 1929) Bron: Historisch Centrum Overijssel te Zwolle.
Onderstaand (deel van een ) artikel komt uit de krant "de Bel" uit 21-10-1927. Hieruit blijkt voor 100% dat de Smit bedrijven (Smit Transformatoren en Smit Slikkerveer) vanaf het begin bij dit project betrokken waren.
Lees meer: De PHOHI zender en de familie Mulder (1928)
Schrijf reactie (5 Reacties)
Transport van transformatoren van Station Geleen naar de Oranje Nassau Mijn 1 in Heerlen. (19-06-1953). Bron: DSM www.demijnen.nl)
Schrijf reactie (0 Reacties)
Vervoer van een de regelschakelaar van een transformator van Smit in Nijmegen naar het 150 kV- station Veenendaal in 1953.
Het transport gaat door de Zijpse poort in Arnhem, let vooral op de hoogte beperking door de rijdraden van de trolleybus.
Om de transporthoogte van de combinatie transformator plus regelschakelaar te beperken werd deze na de beproeving gedemonteerd en separaat getransporteerd. De aandrijving van de regelschakelaar werd eveneens om hoogte te besparen gedemonteerd.Op de onderste foto is een soort hoogwerker te zien die waarschijnlijk de rijdraad van de trolleybus waar nodig optilt.
Bovenstaande foto ontving ik van Bart Dijkstra. Hij is de verzamelaar van alles wat met transportbedrijf fa Frederiks te maken heeft. Zij reden vroeger veel voor Smit. Deze foto is van hetzelfde transport en de vermoedelijke chauffeur van dit transport met een "Mack" was dhr. Martin Gommers.
Wim Erinkveld de regelschakelaar expert van Smit Transformatoren schrijft hierover het volgende:
" Het is onmiskenbaar een complete Smit regelschakelaar, die aan de kopse kant van de transformator wordt aangebouwd. Het “dakje” is een transportvoorziening, wat daaronder zit is het porselein, ook wel “Embrite” genoemd waar de lastschakelaar in zit. Goed ingepakt vanwege het transport. Dit deel vertegenwoordigt tevens het sterpunt van de transformator met vol isolatieniveau. Het onderste deel waarmee het geheel op de wagen staat is de omschakelaar, op één der zijden steken dan de tientallen aansluitingen door waarmee verbinding gemaakt wordt met de wikkelingsuitlopers. Wat ontbreekt is de aandrijving "
Bron: Archief Smit Nijmegen Historisch Genootschap.
Van Wim Erinkveld kregen we tevens een prachtige foto (rond 1950) van een transformator met aangebouwde regelschakelaar van dit type.
Bron: Archief Smit Transformatoren.
Hierop is de aandrijving, gemonteerd onder het omschakelaar-compartiment, goed zichtbaar. Tevens wordt verwezen naar enkele zinsnede uit "Technische ontwikkelingen van transformatoren" ( een hoofdstuk op deze site), voor het gemak van de lezer hier herhaald.
Het tijdperk Nolen, 1916..1955
..................De regelschakelaar wordt gemeengoed, zij het nog als een puist in aparte kast met een bus duct verbonden aan de transformatorkast......... Prof. Nolen gaat in 1955 met pensioen, waarmee we dit tijdperk afsluiten..........
De nieuwe tijd 1955..heden.
......In 1957 hebben de regelschakelaars een dusdanige constructie dat ze in de transformatorkast geïntegreerd kunnen worden.......
Opstellings foto hoogst waarschijnlijk op het station Veenendaal.
Deze transformator had een vermogen van 20 MVA en een overzetverhouding van 172...127 / 10 kV.
De overzetverhouding werd zo gedefinieerd om duidelijk ( en met enige trots) aan te tonen dat het hier ging om een onder belasting regelbare transformator.
In 1952 schrijft prof. Nolen ".....de productie van 150 kV regelschakelaars loopt voorspoedig...."
In 1953 worden volgende onder belasting regelbare transformatoren geleverd.
3 stuks 150 kV
4 stuks 110 kV
4 stuks 50 kV
2 stuks 10 kV ( dit waren 25 MVA transformatoren voor Rotterdam, 10 kV was de tussenspanning en 5 kV de middenspanning)
Erik de Vries, met dank aan Wim Erinkveld.
Schrijf reactie (2 Reacties)Op 19-04-2016 was het precies 130 jaar geleden dat de eerste openbare elektriciteitscentrale van...
Op 01-07-2016 was het exact 130 jaar geleden dat de elektrische straatverlichting in Nijmegen in...
Op zondag 5 mei 2013 was het precies 90 jaar geleden dat de radiotelegrafieverbinding tussen Nederland en...
Begin 2010 vond ik bij toeval de website "Dancinginbombshelters.com" en zag de beschrijving van een dagboek...
Wereldtentoonstelling Parijs 1900Van 15 april tot 19 november 1900 werd de Wereldtentoonstelling in...
De voorbije tijden en het prille begin, 1885..1916 Voor de beeldvorming over de technische...
Stichting Willem Smit Historie Nijmegen
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@willemsmithistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
KvK nummer: 58361855
ANBI erkend.