Contact gegevens:
Stichting Willem Smit Historie Nijmegen
Binnenvaart 15
6642 CT Beuningen (Gelderland)
E-mail: info@willemsmithistorie.nl
Mobiel: 06 19009274
KvK nummer: 58361855
ANBI erkend.
Laatste updates
130 jaar elektriciteit in Nederland (Kinderdijk 1886 - 2016)
Op 19-04-2016 was het precies 130 jaar geleden dat de eerste openbare elektriciteitscentrale van Nederlands fabricaat van start ging ( de N.V. Electrische Verlichting Kinderdijk). De oprichter was Willem Benjamin Smit. Nadat Willem enkele jaren daarvoor (1881) een verlichtingsinstallatie had gebouwd voor de fabriek van Diepeveen, Lels en Smit, wilde de directeur ook elektriciteit in zijn eigen huis. Dit wekte grote belangstelling bij andere fabrikanten, want zij wilden ook hun olielampen vervangen door elektrisch licht. In 1884 werd Willem gevraagd om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van een elektrische centrale in Kinderdijk.
De elektrische centrale Kinderdijk (1886). Bron: Brush Ridderkerk, Deze centrale bestaat niet meer. Ergens in de zestiger jaren van de vorige eeuw is het pand gesloopt.
Zo ontstond het idee om een elektrische centrale te bouwen die niet alleen aan fabrieken, maar ook aan particulieren stroom zou kunnen leveren. De begroting kwam uit op HFL 26000,- en het kapitaal werd verstrekt door Jan Smit V die we later tegen komen. Hij verstrekte een lening tegen 3.5 % rente en de eerste elektriciteitscentrale in Nederland, de "N.V. Electrische Verlichting Kinderdijk" was een feit.
Naar de elektrische centrale van Thomas Edison
In 1884 ging Willem met een door hem zelf (elektrisch) verlicht schip van de Holland-Amerika lijn naar de Verenigde Staten (New York) om daar de eerste elektrische centrale van Thomas Edison ( The Edison Electric lluminating Company) te kunnen aanschouwen die al in 1882 "het licht" zag. De ervaringen die hij daar opdeed paste hij toe bij de centrale in Kinderdijk.
Links: The Edison Electric lluminating Company, rechts: Thomas Edison (Bron: Wikipedia).
Deel van het logo van de eerste elektriciteitscentrale ter wereld. Bron: Wikepedia, Flickr.
Locatie
Men kiest een stuk terrein aan de waterkant, achter de kopergieterij van J & K Smit's scheepswerven te Kinderdijk, op de grens van de gemeenten Nieuw Lekkerland en Alblasserdam. De centrale komt dan ongeveer in het midden te staan van de aan te sluiten huizen en fabrieken. De ligging is ook praktisch - aan de waterkant - waardoor men zoet water voor de stoomketel en koelwater bij de hand heeft. Begin 1886 wordt begonnen met de bouw van de elektrische centrale in Kinderdijk.
Transformator olie - een product in ontwikkeling dat steeds geraffineerder wordt
Transformatorolie
1 Inleiding
Olie is een belangrijke vloeistof. We kennen de aardolie die gewonnen wordt op veel plaatsen in de wereld. We kennen ook de olie die gewonnen wordt uit planten, zoals zonnebloemen en noten. Wil je de olie met de juiste eigenschappen hebben, dan moet je de olie raffineren. In dit verhaaltje wil ik me beperken tot transformatorolie. Transformatorolie wordt gewonnen uit aardolie, het milieuaspect is dus een minpunt. Transformatorolie moet aan heel veel eisen voldoen en dat vereist een complex raffinageproces. Een overstap naar ander soort olie is dus niet zo simpel en vereist veel ontwikkelingswerk.
Sinds een aantal jaren is er ook transformatorolie op basis van planten zoals zonnebloemen. Het milieuaspect en de geringe brandbaarheid zijn grote pluspunten, de stroperigheid en de werking als smering zijn helaas minpunten. Het gebruik van deze “groene” olie bij nettransformatoren neemt snel toe en de grote transformatoren zullen in de toekomst zeker volgen. Transformator is ook te maken uit aardgas. Je kunt de aardgasmoleculen als een soort bouwsteen gebruiken om complexe moleculen te maken (synthetiseren noemen ze dat ). Deze olie is zuiverder dan de olie die geraffineerd is uit aardolie.
Je ziet: "Er zit meer in olie dan je denkt".
Smit deed in het verleden heel veel materiaalonderzoek. Het onderzoek varieerde van röntgenonderzoek van lassen voor Smit Weld, hittebestendigheid van metalen voor Smit Ovens, isolatielakken voor Smit Draad en olieonderzoek voor Smit Transformatoren. Smit moest veel meetmethodes en meetapparaten zelf ontwikkelen, net zoals veel andere bedrijven in Nederland. Die apparaten waren ook nodig voor kwaliteitscontroles tijdens het productieproces. Tegenwoordig zijn veel metingen gestandaardiseerd via internationale normen. Meetapparatuur is daardoor nu “gewoon” te koop.
2 Waarom zit er eigenlijk olie in een transformator?
De elektrische isolatiewaarde van olie is ca 20 keer hoger als die van lucht. Een isolator-ketting aan een 150 kV hoogspanningsmast heeft een lengte van 1,5 meter. Een 150 kV wikkeling onder olie behoeft maar een afstand van 0,07 meter. Je hebt dus een hoge isolatiewaarde nodig om de afmetingen van de transformator te beperken.
De kern en wikkelingen moeten gekoeld worden. Koeling met vloeistoffen gaat veel beter dan met lucht, dus nog een reden om voor olie te kiezen.
Maar elk voordeel heeft zijn nadeel. De olie moet aan veel eisen voldoen, zowel aan het begin van zijn leven als na 30 jaar. De olie moet goed blijven en mag chemisch niet veel veranderen. De olie mag dus niet veel verouderen. Dit alles stelt hoge eisen aan de olie zelf, maar ook aan de productieprocessen in de fabriek. Ik zal dat verderop in het verhaal toelichten.
Er zijn wel transformatoren met lucht als isolatie. Droge transformatoren werden ze genoemd. Ze zijn wat duurder dan de olie gevulde en hebben wat meer verliezen. Ze worden gemaakt tot een hoogste netspanning van 36 kV. Ze worden veel gebruikt waar men zeker geen olie wil hebben. Je moet dan denken aan de energievoorziening in wolkenkrabbers, grote hijskranen, aan boord van schepen maar ook in windmolens.
Welke proeven doe je om er voor te zorgen dat de transformator 50 jaar goed blijft functioneren
1 Inleiding
Je wilt weten of een product niet te duur is in het gebruik, of het wel tegen een stootje kan en hoe lang het eigenlijk wel mee gaat. Een transformator krijgt daarom een ook afnamekeuring, ook wel “Factory Acceptance Test” ( F.A.T. ) genoemd. Die F.A.T. bestaat uit een groot aantal proeven en elke proef omvat meerdere metingen. Je controleert dan of de transformator aan de internationale normen voldoet en aan de eisen van de klant. De aanname is dat deze transformator dan geschikt is voor 50 jaar “normaal” bedrijf, maar dat is geen 100% zekerheid.
Een aantal proeven is mede interessant vanuit historisch perspectief. Ter illustratie zal ik een vergelijking maken tussen de auto en een transformator. Dat doen we dan op drie punten.
- Als eerste : Hoeveel geld kost het als je de auto/transformator gebruikt.
- Ten tweede : Blijft de auto/transformator het nog doen als er plotseling een “incident” is.
- Ten derde : Hoe hard slijt de auto/transformator bij “normaal” gebruik en hoe lang gaat hij mee.
Eerst iets algemeens over proeven doen. Iedereen kan een getal aflezen van een meetapparaat en dat opschrijven, maar je moet jezelf steeds kritische vragen stellen zoals: Wat betekent het, klopt het wel met mijn verwachting, zijn er verstoringen die de resultaten beïnvloeden, ben ik iets vergeten. Ja, meten is een VAK.
Meten is weten, maar weet wel wat je meet. Het is een wat filosofische opmerking, maar beproeven houdt in dat je altijd heel kritisch naar de resultaten moet kijken. Ter illustratie het volgende praktijk voorbeeld.
Hoe kan dat?? Het uitgangspunt van alle meters is dat de stroom mooi sinusvormig is, maar die is dat nu niet meer. De ene meet de topwaarde en deelt het getal door √2. De ander meet de gemiddelde waarde en vermenigvuldigt dat met 1,1. Weer een ander meet alleen het deel van de stroom wat groter is dan nul en vermenigvuldigt dat met 2. De stroomwet van Kirchhoff klopt nog steeds, dus helaas geen Nobelprijs.
Een beproeving van een transformator ( maar ook een auto ) moet zo goed mogelijk de werkelijkheid nabootsen, maar ook praktisch uitvoerbaar zijn. Dat klinkt simpel, maar is het niet.
Elk meetresultaat bevat een zekere mate van onzekerheid. Als je meetresultaten gaat extrapoleren, via natuurkundige wetten, worden de onzekerheden nog groter. Dit is het best te illustreren met 2 voorbeeldjes.
-
Je meet de doorslagspanning van papier na 10 minuten ( zeg 20,0 kV of is het 20,1 kV ) en na 100 minuten ( zeg 19,0 kV of is het 18,9 kV ). Is de doorslagspanning bij 30 jaar dan zeker 3,0 kV of toch maar 2,5 kV.
-
De weersvoorspelling is ook een vorm van extrapoleren. Hoe verder weg, hoe groter de onzekerheid.
Proeven kun je onderverdelen in drie categorieën, zowel bij een transformator als een auto. Je moet daarbij wel in het achterhoofd houden realiseren dat de auto een serieproduct is en de vermogenstransformator op klantenspecificatie gebouwd wordt.
Uit de oude doos van Smit Weld (1932-1946)
Gevonden in het grote archief van Lincoln Smit Weld. Een aantal foto's vanaf 1932 tot 1946.
Kantoorpersoneel 1946 Smit Las
De Doperij Smit Elektrodenfabriek 1936
Expeditie Smit Elektrodenfabriek 1946
Periodieke mededelingen 1939 met handgeschreven tekst.
De tinmijnen van Banka en de eerste 33 kV transformator van Smit Transformatoren (1919)
Banka en de energievoorziening. 
In nummer 22 van “De Ingenieur” uit 1919 staat een artikel “Electriciteitsvoorziening van de tinmijnen op Banka” van ir. A. van der Ham. In deze zeer uitvoerige verhandeling wordt gewag gemaakt van een door Smit gebouwde 33 kV transformator. Een beroemde transformator omdat het de eerste van 33 kV voor Smit was en hiermee de opmaat vormde voor de eerste 50 kV transformatoren die zij mochten bouwen voor het “ultra hoogspanningsnet” van de provincie Gelderland. Wij wisten wel dat deze transformator ooit gebouwd is maar tot nu toe niet voor welke klant. Genoeg redenen om hier een artikel over te schrijven.
Bron: De Ingenieur 1919
Banka-Billiton
De provincie Banka-Billiton bestaat uit de eilanden Banka (Bangka) en Billiton (Belitung), die ten oosten van Sumatra (Indonesië) liggen. De lengte bedraagt ongeveer 210 km en breedte 120 km. Sinds het begin van achttiende eeuw wordt hier tin gedolven. In 1722 sloot de VOC een overeenkomst met de sultan van Palembang die toen de heerser was van dit gebied en de VOC kreeg zo de monopolie op het tin van Banka. China had de meeste kennis van het delven van tin en zo werden door de sultan Chinezen naar Banka gehaald en al snel kwam de hele organisatie in Chinese handen.
Foto arbeiders in tinmijn Banka (1930) afkomstig van het Tropenmuseum, This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license.
Deel kaart van Nederlands Indië met daarop de locatie van de eilanden Banka en Billiton (bron de Ingenieur 1915)
Chinese mijnwerkers voeren grond af in tingroeve (mijn 3B) te Pangkalpinang te Banka (1920). Bron Rijksmuseum, Publiek domein fotograaf onbekend.
In 1819 kreeg de Nederlandse staat de tinmijnen in handen en in 1850 besloten twee Nederlandse barons om het nabij gelegen eiland Billiton te verkennen om te kijken of daar ook bodemschatten te vinden waren net als op Banka. Zij vonden tin en vervolgens werd in 1852 de concessie aan baron Van Tuyll verleend om tin te ontginnen in Billiton. Daarna werd de Billiton Maatschappij opgericht. De Billiton Maatschappij stopte in 1958 met de tinwinning in Indonesië, en is op dat moment onder andere actief in Suriname.
Willem Smit koopt koolspitsen voor elektrische booglampen bij Conrad Conradty in Nürnberg (1893)
Ik ben in het bezit gekomen van een hele interessante postkaart van Willem Smit & Co uit Slikkerveer aan Conrad Conradty uit Nürnberg met datering 23 februari 1893. In de jaren 1880 tot 1900 is Willem Smit met zijn bedrijf hoofdzakelijk bezig met elektrische verlichting. Edison heeft net de gloeilamp uitgevonden maar de booglamp is nog steeds de meest gebruikte elektrische lamp uit die tijd.
Willem Smit leverde in 1893 al een compleet pakket voor elektrische verlichting aan fabrieken, Schepen, Gemeenten (straatverlichting), elektriciteitscentrales, werkplaatsen en tentoonstellingsruimtes. In een machinekamer werd een stoomdynamo (eigen ontwerp) aangesloten met bekabeling naar een schakelbord en de booglampen. Dit gaf prima verlichting. Groot nadeel waren de koolspitsen waarmee de booglamp werkte. Deze moesten vrijwel dagelijks vervangen worden door een machinist.
Links Willem Benjamin Smit, midden elektrische booglampen, rechts Conrad Conradty uit Nürnberg
Twee doosjes met ongeveer 25 koolstaafjes /koolspitsen t.b.v. een elektrische booglamp. Bron: Collectie Museon
Meettransformatoren
Meettransformatoren - nodig om hoge spanningen en grote stromen te kunnen meten
1 Inleiding
Je kunt bij de doe-het-zelf winkel een eenvoudige multimeter kopen. ( zie fig 1 ) Je kunt dan spanningen, stromen en weerstanden meten en zoiets mag eigenlijk niet in je gereedschapskist ontbreken. Een luxere variant beschikt over een ampèretang. Je sluit de tang om de geleider en je kunt de stroom aflezen ( Fig 2 ). Je kunt dan heel eenvoudig spanning en stroom meten zonder steeds de spanning uit te schakelen om zo draadjes te moeten verplaatsen.
Multimeters hebben voldoende bereik en genoeg nauwkeurigheid voor eigen gebruik. De maximale stroom die je kunt meten is zo’n 10 Ampère en een maximale spanning zo’n 1000 Volt. Je ziet, wel voldoende voor thuis, maar veel te beperkt voor het elektriciteitsnet.
Je vraagt je natuurlijk af: Hoe doen ze dat dan daar??
2 Het meten van de spanning via de spanningstransformator
Je wilt weten hoe hoog de spanning is die op een doorvoering staat. Die spanning kun je niet zomaar met een draadje aansluiten op een Voltmeter. Je moet de hoge spanning eerst transformeren naar een lage en veilige waarde. Dat doe je dus met een spannings(meet)transformator. Die moet nauwkeurig zijn tussen ca 80% en 120% van de nominale spanning. Hogere en lagere wisselspanningen komen toch niet voor bij normale bedrijfsomstandigheden in installaties. Je wilt de spanning weten om het te kunnen regelen in het net, maar ook om te bepalen wat het vermogen is dat door de transformator omgezet wordt. In het hoogspanningslaboratorium bij Smit is wel een heel grote nauwkeurigheid vereist over een veel groter gebied. Voor de diepere theorie en normen verwijzen we naar Wikipedia: Spanningstransformator - Wikipedia
Het is verder een “normale” transformator, alleen de stroom door de wikkelingen is heel klein. Deze transformator wordt nauwelijks belast en staat eigenlijk in nullast. De primaire ( zeg maar hoogspanning ) wikkeling heeft heel veel windingen van heel dunne draad. De spanning over de wikkeling stelt hoge eisen aan de isolatie in de wikkeling zelf. De spanningsmeettransformator is daarom ook gevuld met olie ( zie fig 3 t/m fig 5).
Zie ook : Stroom-transformator (1940 - 1950) (willemsmithistorie.nl)
De eerste spanningstransformatoren werden gewikkeld met katoen omsponnen koperdraad. Er is hierover helaas geen informatie meer te vinden. In een later stadium werd gelakt koperdraad gebruikt en papier als extra isolatie waar nodig. Als de olie warm wordt, dan zet die uit. Er kan dan in hoge druk ontstaan in het kastje. Je kunt de expansie van de olie opvangen in een conservator ( zie fig 5 ) . Dit is te vergelijken met het expansievat in de centrale verwarming. Een conservator kost geld en vraagt onderhoud. Een constructie zonder conservator is te prefereren.
Het beproeven van grote transformatoren (en spoelen) - de verliezen
1. Het meten van de elektrische verliezen van een transformator.
Hoe kun je iets nauwkeurig meten. Als voorbeeldje gaan we bepalen hoeveel bier er in een bierpul zit.
Als je in een café alleen het bier hoeft te betalen en niet het schuim, dan zal er anders getapt gaan worden. In het rechter glas hoef je niet veel te betalen, maar aan de bar moeten ze wel hetzelfde doen als bij het linker glas. Het glas spoelen, tappen, serveren en afrekenen. Dit is maar een simpel voorbeeldje, maar dat moeten we vertalen naar de elektrische energietechniek. Het bier noemen we het actief vermogen en daarvoor moet je betalen. Het schuim noemen we het blind vermogen en daar hoef je niet voor te betalen. De energieleverancier stelt dus eisen aan jouw installatie, die mag niet teveel blindvermogen vragen.
Als je een wisselspanning op een spoel ( dan wel transformator ) zet, dan gaat er een stroom lopen. Er wordt dan vermogen aan de spoel geleverd. Dat bestaat uit een klein beetje actief vermogen (dat komt door de verliezen ) en heel veel inductief blindvermogen (dat komt door het magnetische veld ). Het meten van de verliezen wordt dan net als het meten van de hoeveelheid bier in het rechter glas.
De verliezen van een transformator bestaat uit twee delen. Het nullast (of ijzer) verlies ( zie hfdst. 2 ) wat voor het grootste deel in de kern zit. Het kortsluit ( of koper) verlies ( zie hfdst 3 ) zit voor een groot deel in het koper van de wikkelingen, maar ook in allerlei metalen constructiedelen zoals kern, kast en aandrukconstructie.
Als je verliezen wilt garanderen, dan moeten ze ook te meten zijn. Je wilt weten of de garantie overeenkomt met de werkelijkheid. In 1930 was al discussie over de indeling van de verliezen. ( Zie periodieke mededelingen No 30 “Indeelen en garandeeren der verliezen in Transformatoren” ). Er is toen afgesproken om te verwijzen naar de meetmethodes van de verliezen. We spreken over “nullastverlies” en “kortsluitverlies”. Het nullastverlies zit grotendeels in de ijzeren kern ( maar je spreekt niet over “ijzerverlies” ) en het kortsluitverlies zit voor een groot deel in het koper van de wikkelingen ( maar je spreekt niet over “koperverlies” ).
Zie ook: De verliezen van de transformator (willemsmithistorie.nl)
Men neemt nu aan dat deze twee verliezen onafhankelijk van elkaar zijn en dus apart gemeten kunnen worden. We tellen ze gewoon bij elkaar op om het totale verlies te krijgen. Metingen aan “kleine” transformatoren hebben aangetoond dat deze aanname redelijk goed is. Een meting van beide verliezen tegelijk is niet zo eenvoudig en vereist bovendien een meetopstelling met 2 identieke transformatoren ( zie paragraaf 4 ). Het kortsluitverlies is temperatuurafhankelijk. Je meet dus de omgevingstemperatuur en het kortsluitverlies bij die omgevingstemperatuur, die in de winter uiteraard anders is dan in de zomer. Je moet dus een referentie temperatuur afspreken om verliezen onderling te kunnen vergelijken. Smit was voorstander van een referentietemperatuur van 15 oC. Die ligt het dichtst bij de temperatuur die je normaal al hebt tijdens de meting. De referentie-temperatuur van 75 oC is internationaal afgesproken, dit is de temperatuur van de transformator bij nominaal bedrijf.
De eerste in Nederland gebouwde transformator door Smit Slikkerveer (1899/1900)
- Gegevens
- Geschreven door Erik de Vries
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 7734
Hieronder 3 foto's uit de glasplaten collectie van Smit Slikkerveer (gemaakt in 1899) van waarschijnlijk de eerste door Willem Smit gebouwde transformator en tevens de eerste van Nederlands fabricaat. Het vermogen was 40 kVA ( voor die tijd fors te noemen) en de overzet verhouding bedroeg 1050 / 120 V. De klant was Staats Spoorwegen (S.S.) te Utrecht.
In eerdere beschrijvingen van deze transformator werd gesteld dat deze olie gekoeld was. De geperforeerde plaatstalen omkasting doet echter sterk vermoeden dat het hier gaat om een lucht gekoeld exemplaar. Eveneens werd in eerdere beschrijvingen gesproken over "enigermate vergelijkbaar met een moderne transformator". Voor wat betreft de geometrie van de wikkelingen is dit niet juist.
Bij de transformatoren uit het begin van de Nijmeegse periode zijn de wikkelingen in radiale richting vanuit de kernpoot gepositioneerd als: geaarde kern, koelspleet, laagspanningswikkeling over de gehele hoogte, koel / isolatiespleet, hoogspanningswikkeling over de gehele hoogte, ruimte voor het koelmiddel (lucht of olie) tevens isolatie, geaarde omkasting. Bij deze transformator lijkt het er sterk op dat de volgorde is: geaarde kern, koelspleet, wikkelingen set, ruimte voor het koelmiddel tevens isolatie, geaarde omkasting.
Lees meer: De eerste in Nederland gebouwde transformator door Smit Slikkerveer (1899/1900)
Schrijf reactie (0 Reacties)Willem Smit verlicht de Ned. Gist- en Spiritusfabriek (DSM) te Delft m.b.v. gloeilampen (1889)
- Gegevens
- Geschreven door Rudo Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 16088
In 1889 voorzag Willem Smit de fabriek van de Nederlandsche Gist- en Spiritus fabriek te Delft (DSM) van elektrisch licht. Hij gebruikte de toen zeer vooruitstrevende gloeilampen i.p.v. booglampen. De gehele fabriek (de fabriekshallen en terreinen) werden met deze "nieuwe" lampen verlicht.
Bron: De Ingenieur 1889
Booglampen hadden een aantal vervelende eigenschappen zoals:
- Flikkerend onstabiel licht
- Vieze walmende geuren (ozon)
- Brandgevaar
- Zeer sterk licht, dus alleen geschikt voor verlichting van de terreinen, maar niet de fabriekshallen.
Links de Edison gloeilamp en rechts een booglamp.
De gloeilampen waren een sterke verbetering, vooral voor de fabrieksarbeiders. Ook dit was weer een staaltje pionierswerk van Willem Smit waarmee hij weer een van de eersten was in Nederland.
Een bedrijf als Philips, toch aardig bekend om zijn gloeilampen, werd pas 2 jaar later in 1891 opgericht !
Schrijf reactie (1 Reacties)Patent "Dynamo Electric Machine" van Willem Benjamin Smit & Adriaan Pot (22-09-1885) update
- Gegevens
- Geschreven door Rudo Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 8254
Dynamo Electric Machine 1884/1885
Op 22-09-1885 werd een patent toegekend aan Willem Benjamin Smit en Adriaan Pot voor een "Dynamo Electric Machine". Dit was een van de vele ontwerpen van Willem Benjamin Smit en Adriaan Pot.
Willem Smit was in die tijd in Nederland een van de weinige ondernemers (op zijn vakgebied) die vrijwel geheel zonder licentie werkte en alles zelf ontwikkelde. De concurrentie produceerde op licentie met kennis uit Duitsland, VS of Engeland. Onderstaand uniek document bevestigd dit verhaal en dit patent betekende ook dat men zonder veel problemen wereldwijd de dynamo's kon gaan verkopen.
Willem Benjamin Smit en Adriaan Pot (1888)
Klik op de tekening om in te zoomen. (pdf)
Schrijf reactie (0 Reacties)Prijscourant Smit Slikkerveer voor Roothaan & Alewijnse (1893)
- Gegevens
- Geschreven door R.Hermsen
- Categorie: Smit Slikkerveer
- Hits: 17244
Kees Tym van Brush HMA Ridderkerk (Smit Slikkerveer) stuurde mij een prachtige unieke prijscourant voor het bedrijf Roothaan, Alewijnse & Co te Nijmegen uit het jaar 1893. Het bedrijf Alewijnse kwam ik al tegen in de kasboeken van Smit Transformatoren uit 1917, maar dat was "Electrotechnisch bureau Alewijnse & Co." De prijscourant was voor de gloeilampenfabriek van Roothaan en Alewijnse. Dit bedrijf werd opgericht in 1888 en stopte met productie in 1899 en ging verder als bovengenoemd Elektrotechnisch bureau Alewijnse & Co. Alewijnse kocht machines en transformatoren bij Smit en verkocht dit weer (inclusief complete installatie).
Bron: Archief Smit Transformatoren
Voordat ik de prijscourant laat zien eerst nog een klein stukje historie m.b.t. de gloeilampenfabricage in Nederland.
Lees meer: Prijscourant Smit Slikkerveer voor Roothaan & Alewijnse (1893)
Schrijf reactie (1 Reacties)Historische nieuwsflits
Foto afdeling regeltechniek Smit Ede (1969)
Dhr. Germar Groot Hulze, oud medewerker van Smit Ede, stuurde mij een groepsfoto van de afdeling regeltechniek van Smit Ede uit het jaar 1969. In datzelfde jaar werd de Smit Nijmegen groep, (waar Smit Ede toe behoorde sinds 1954) opgeslokt door het nog grotere HOLEC concern. 
Bron: Germar Groot Hulze
Van link naar rechts, staand: Freek Janssens, Cor Dekker, Willem Belgraver, Eddy Nanlohy, Herman Kappers. Zittend: Germar Groot Hulze, Frans Dechene, Jan van Dijk, Ies Lagendijk. Wij staan voor een "PTT-Kast" een gelijkrichter t.b.v. telefonie.
Met dank aan dhr. Wim Belgraver voor het verbeteren van de namen Nanlohy, Willem Belgraver en Jan van Dijk.
Leuke anekdote:
Schrijf reactie (2 Reacties)Zelf heb ik nog gewerkt aan vliegveld verlichtingen voor het vliegveld van Cairo. Toen brak de beruchte 60daagse oorlog met Israël uit. Deze wist de net geplaatste kaste compleet aan barrels te schieten, waardoor wij (Smit-Ede) een hernieuwde order kregen om ze nogmaals te maken.
Met vriendelijke groet,
Germar Groot Hulze
Drijvende bok met een zware transformator van Smit (400 kVA) (1925)
Bovenstaande foto laat een drijvende bok zien die een zware transformator met een vermogen in de orde van grootte van 400 kVA op de plaats van bestemming probeert te krijgen. De locatie is Dordrecht (Dordsche Kil ?) en de trafo is bestemd voor het Gemeentelijk Electriciteits Bedrijf Dordrecht (G.E.B.D.). Gezien de constructie van de kast moeten we deze dateren tussen 1925 en 1935.
Op de middelste foto heb ik de trafo eruit gelicht en zien we aan de linkerkant een typisch Smit plaatje, deze was standaard voor het fabricaat, het kleine plaatje daarboven was een zgn. type plaatje met de aanduiding van o.a.vermogen,overzetverhouding, klokgetal en gemeten kortsluitspanning. Om de doorvoeringen tijdens het transport niet te beschadigen zijn deze na de beproeving in Nijmegen gedemonteerd op de plaats van bestemming werden de doorvoeringen er weer opgezet. Waarschijnlijk is ter besparing van het gewicht deze transformator zonder olie getransporteerd, hij moest dus na montage van de doorvoeringen weer met olie gevuld worden. Een dergelijke procedure wordt nog steeds toegepast bij grote transformatoren (bijv. > 100 MVA) waar transportgewicht en afmetingen een rol spelen.
Erik de Vries
Bron: Stichting Willem Smit Historie Nijmegen (collectie van Heleen Rosskopf ,dochter van de oprichter van Smit Transformatoren, Th. Rosskopf)
-
Uitgelicht
130 jaar elektriciteit in Nederland (Kinderdijk 1886 - 2016)
Op 19-04-2016 was het precies 130 jaar geleden dat de eerste openbare elektriciteitscentrale van...
130 jaar elektrische straatverlichting in Nederland (Nijmegen 1886 - 2016)
Op 01-07-2016 was het exact 130 jaar geleden dat de elektrische straatverlichting in Nijmegen in...
90 jaar radio Malabar - eerste radiotelegrafie-verbinding (1923 - 2013)
Op zondag 5 mei 2013 was het precies 90 jaar geleden dat de radiotelegrafieverbinding tussen Nederland en...
Dansen in schuilkelders bij Willem Smit & Co's Transformatoren fabriek (1940-1945) Johanna Wycoff-de Wilde
Begin 2010 vond ik bij toeval de website "Dancinginbombshelters.com" en zag de beschrijving van een dagboek...
Smit Slikkerveer op de Wereld tentoonstelling in Parijs (1900)
Wereldtentoonstelling Parijs 1900Van 15 april tot 19 november 1900 werd de Wereldtentoonstelling in...
Technische ontwikkeling van Transformatoren (1885-2013)
De voorbije tijden en het prille begin, 1885..1916 Voor de beeldvorming over de technische...
Cloud tag
© Free Joomla! 3 Modules- by VinaGecko.com
Bedrijfsfilm videobox
Willem Benjamin Smit tijdens het 25 jarig jubileum van EMF Dordt in 1936
Smit Slikkerveer
Transport 50 MVA transformator (1947)
Smit Transformatoren
Stator en ophaalmachine van Smit Slikkerveer (Staatsmijn Wilhelmina 1928)
Smit Slikkerveer
Een reus op reis (1976)
Smit Transformatoren
Filmfragment Transformatoren voor Vroom & Dreesman in Utrecht (1972)
Smit Transformatoren
Plaatsing van 2 150/20kV 80 MVA transformatoren op onderstation Zuidbroek door Liandon in samenwerking met SGB-SMIT en Wagenborg Nedlift in opdracht van Liander (juli 2015)
Smit Transformatoren
Smit Regeltechniek (1959)
Smit Transformatoren
Westerlee transport 380 kV transformatoren. Ingekort filmpje vanuit oorspronkelijke videoproductie (duur 11:18) door Westland Infra Energy Solutions in Poeldijk en Smit Transformatoren in Nijmegen (2010)
Smit Transformatoren
Bedrijfsfilm uit 1952 van Willem Smit & Co's (Lincoln Smitweld, onderdeel van Lincoln Electric) over de productie van laselektroden. Historische beelden van elektrisch lassen, de knipperij, fabricage van elektroden
Smitweld
Transformatoren van 320 ton voor nieuwe hoogspanningsstations in Beverwijk en Vijfhuizen.(juni 2015)
Smit Transformatoren
P.G.E.M. 1915-1990
P.G.E.M.
Life of Nikola Tesla (Engels)
Nikola Tesla
Thomas Edison - The Wizard of Menlo Park
Thomas Edison